Tuinplanten verzorgen

Tuinplanten maken je tuin compleet. Bomen, hagen, struiken, klimplanten, vaste planten... een tuinplant zorgt voor sfeer en kleur in je tuin. Ontdek hier alles over de verschillende soorten tuinplanten, hoe je ze moet verzorgen en hoe je ze moet snoeien.

Bodembedekkers

Bodembedekkers zijn meestal sterke en snelgroeiende planten die van nature vrij laag blijven, breed uitgroeien en voor een mooi dicht tapijt zorgen. Zo krijgt onkruid geen kans. Bovendien groeien veel bodembedekkers graag waar anders niet veel planten leven: de schaduw. Er zijn verschillende soorten bodembedekkers zoals groenblijvende bodembedekkers en bodembedekkers tegen onkruid. Ook zijn er bepaalde planten die uiterst geschikt zijn als bodembedekker zoals rozen en coniferen.

Bomen

Bomen zijn echte blikvangers in je tuin. Beuk, populier, berk, esdoorn, linde... Stuk voor stuk prachtige soorten. Maar wanneer bomen planten? En hoe ga je te werk? Laat niets aan het toeval over en ontdek snel alle geheimen voor het planten van bomen. 

Wanneer bomen planten?

 

Het antwoord is simpel: er zijn twee ideale periodes waarin je bomen kan planten, nl. tijdens het voorjaar (maart-april) en het najaar (oktober-november). Nu weet je dus al het juiste tijdstip om bomen te planten maar moet het werk natuurlijk nog beginnen. Waarschijnlijk zit je met duizend-en-een vragen over hoe je dit werkje aanpakt. Geen nood! We zetten enkele tips op een rijtje die jou op weg helpen naar een mooi resultaat.

Hoe bomen planten?

  • Plant nooit als het vriest. Een gat graven in bevroren grond is namelijk haast onmogelijk.
  • Zorg voor een ruim plantgat en verbeter de grond met compost.
  • Bomen worden dikwijls te diep geplant. Dat is nadelig voor de beworteling en de zuurstofvoorziening van het wortelgestel. De bovenste wortels dienen net onder de grond te zitten.
  • Zorg dat de grond goed rond de wortelkluit aansluit (gaaslap verwijderen). Hou er rekening mee dat de grond na het planten tot 10 à 15 cm kan inzakken.
  • Zet zo nodig een boompaal. De boompaal blijft ter plekke. Zo hangt de neerzakkende boom zich als het ware op aan zijn bindband.
  • Geef royaal water.
  • Bomen moeten goed verzorgd de winter in. Hark de bladeren weg, voorzie organische mest of een mulchlaag van compost, snoei de beschadigde takken weg en controleer de boombanden.

Extra tip: als je een nieuw aangelegde tuin hebt dan kan je best een jaar wachten alvorens je bomen plant. De grond zal immers nog zakken.

Coniferen

Coniferen zijn winterhard en meestal groenblijvend. Het zijn sterke planten die op elke soort grond groeien. Coniferen zijn blikvangers in de tuin omdat ze zorgen voor kleur. Ze zijn bovendien in tal van soorten en vormen te verkrijgen én snoeien.

Coniferen planten en verzorgen

 

Coniferen worden vaak bestempeld als saaie en monotone planten. Onterecht, want deze wintergroene planten zijn net verkrijgbaar in talloze vormen en kleuren. Experimenteer met zuilen, bollen, wilde struiken, kruipers, … En niet te vergeten, met de speciale snoeivormen.

 

Coniferen planten

Zet coniferen nooit in de drup van dakranden of andere planten. In een container of pot gekweekte coniferen kan je het hele jaar door planten (als het niet vriest). Coniferen met een ingegaasde kluit, plant je best tussen half september en eind oktober. Plant ze even diep als ze in de pot of op de kwekerij stonden. Zorg voor een ruim plantgat en verbeter de grond voor het inplanten. Geef na het inplanten royaal water.

Coniferen snoeien

Snoei of knip niet tot achter het groen. Kale takken lopen niet meer uit (behalve bij de taxus). Snoeiwonden moeten niet worden afgedekt. Coniferen hebben vrijwel geen last van insecten en schimmels.

Coniferen onderhouden

Geef geen kalk of beendermeel. Coniferen houden namelijk van een grond die licht zuur is. In het voorjaar kan je speciale coniferenmest gebruiken. Daarin zit alles wat ze nodig hebben (inclusief sporenelementen).

Coniferen combineren

Speel de tijdloze uitstraling van coniferen uit door ze solitair tussen planten te zetten die meer ‘lawaai’ maken.

  • Denk maar aan rustgevende geelgroene bolconiferen tussen opvallende oranje herfstbloeiers.
  • Plant bodembedekkende coniferen in een perk met blauwpaarse, grijze en witte beplanting.
  • Maak combinaties met hoog en laag. Groene zuilconiferen combineren mooi met lage, kleurige planten.

Haagplanten

Hagen zorgen niet alleen voor een afscheiding, maar geven ook structuur. Ze bepalen het beeld van de tuin. Lage, halfhoge of hoge hagen... strak gesnoeid of natuurlijk los. Keuze genoeg! Ontdek hier de verschillende soorten haagplanten, hoe een haag planten of een haag snoeien…

Hagen planten

Hagen planten kan vanaf half oktober. Bloeiende haagplanten die in het najaar geplant werden hebben een vol jaar groeivoorsprong op haagplanten die in de lente werden geplant. Ook in het voorjaar kan je planten. Opgelet: plant nooit bij te nat weer of vorst.

Hagen snoeien en verzorgen

Rode Ribes

 

Snoei meteen na het planten van bloeiende haagplanten de langste takken voor de helft bij. Zo kan de haag zich goed vertakken. Daarna is knippen ieder jaar mogelijk vanaf eind mei.

Heesters of struiken

Heesters of struiken zijn houtige, winterharde planten die vanaf de bodem vertakken. De camelia is één van de populairste heesters omwille van haar prachtige bloemen. Daarnaast heb je natuurlijk ook de hortensia's en rozen die publieksliefhebbers zijn.

Klimplanten

Klimplanten zijn ideaal om een lelijke muur of een saaie schutting wat op te vrolijken.

Klimplanten steunen

Sommige hoog opgroeiende planten hebben in een pot een steun nodig. Dit geldt vooral voor klimplanten.

Waarop moet je letten?

  • Breng bij het potten een paal of stang ( bamboe of andere houtsoort) waarlangs de jonge plant zich omhoog kan winden.
  • Bind de stam met raffia of breed groen lint aan de stok.
  • Gebruik geen dunne ijzerdraad. Deze kan de stam insnoeren of verwonden.
  • Bevestig steeds het stammetje met een lus aan de steun. Zo kan de stam ongehinderd in de dikte groeien.
  • Snoei regelmatig op de juiste manier.

Hoe je klimplant beschermen tegen de wind?

Hier vind je enkele tips om de wind geen kans te geven.

 

 

  • Bescherm je perk door om de meter bamboestokken (ongeveer 100 tot 120 cm lang) zo’n 40 cm diep in de grond te slaan.
  • Verbind de stokken op een hoogte van een halve meter met dun maar stevig touw. Doe dit kriskras, vierkant en diagonaal. Dit web zorgt ervoor dat de stengels voldoende steun hebben.
  • Knip de bamboestokken bovenaan recht af en niet schuin. Anders zijn ze te scherp. Door er bijvoorbeeld een bloempotje op te plaatsen, voorkom je dat je je verwondt bij het plukken.

Siergrassen

Siergrassen vragen weinig onderhoud en zijn het hele jaar door decoratief. Handig toch? Je hoeft je grassen maar één keer per jaar te missen, bij de overgang van februari naar maart. Dan moet je siergrassen snoeien. Maar geen nood, snel daarna staan je siergrassen weer paraat.

Ga je siergrassen kopen? Wees dan goed voorbereid

Kijk goed wat je wil bereiken met siergrassen. Soorten zijn er namelijk in overvloed. Zo groeien polvormige siergrassen in mooie polletjes en breiden zich langzaam uit. Andere soorten siergrassen verspreiden zich met ondergrondse uitlopers en kunnen zo gemakkelijk je tuin overnemen. Kies dus goed en vraag raad bij je tuincentrum of kweker. Siergrassen planten kan je het hele jaar door. Het voorjaar is de beste periode omdat de grond warmer is.

Welke soorten siergrassen passen in jouw tuin?

Een van de belangrijkste criteria bij het kiezen van siergrassen is de hoogte. Heb je een grote tuin, dan staan hoge siergrassen prachtig. Bij een iets kleinere tuin heb je voldoende keuze tussen de lagere siergrassen. Wij geven alvast een paar voorbeelden.

Hoge siergrassen

 

  • Pijpenstrootje: Molinia caerulea heeft een wat robuustere look. M. caerulea ssp. arundinacea ‘Transparent’ heeft een ijl silhouet met lange, dunne stengels die tot 2,5 m hoog groeien. ‘Variegata’ blijft wat lager en heeft crème gestreepte bladeren en paarse bloemen.
  • Vedergras: sierlijk gras met groene smalle bladeren. Hij staat het mooist in groep. De bloei is zeer decoratief en verschijnt vanaf september met zilverpaarse, borstelige bloemen in grote open pluimen. Deze siergrassen worden tussen de 70 cm en 2 m hoog, afhankelijk van de variant.
  • Olifantengras: Miscanthus of olifantengras heeft zijn naam niet gestolen. Dit siergras wordt tussen de 1,5 en 2,5 m hoog. Knap als solitair of haag. De statige bloempluimen van Miscanthus sinensis ‘Malepartus’ verkleuren in de herfst zilverrood.
Hoge siergrassen: pijpenstrootje - vedergras - olifantengras
Hoge siergrassen: pijpenstrootje - vedergras - olifantengras

Lage siergrassen

 

  • Carex: Carex (Japanse zegge) vind je in het groen, geel en bont. C. morrowii ‘Variegata’ is één van de mooiste lage siergrassen (20-50 cm) en heeft witgeel gestreept loof. C. elata ‘Aurea’ knalt het ganse jaar met zijn felgele aren die zomer en winter hun kleur houden. Draagt in de lente zwarte aren.
  • Blauw schapengras: Festuca glauca wordt slechts 25 cm hoog. Deze siergrassen zijn wintergroen en zeer winterhard. De blauwgrijze bladeren zijn heel smal.
  • Lampenpoetsersgras: Pennisetum alopecuroides is zowat een van de populairste siergrassen in Vlaanderen. Het is een mooie, vaste plant met een donkergroene, dichte pol van bladeren, die 60 cm lang worden. ‘Little bunny’ wordt niet hoger dan 35 cm. ‘Japonicum’ heeft lange aren met opvallende witte pluisjes.
Lage siergrassen: Carex - Blauw schapengras - Lampenpoetsersgras
Lage siergrassen: Carex - Blauw schapengras - Lampenpoetsersgras

Koude en warme siergrassen

Siergrassen van het koude seizoen, zoals Carex 'Deschampsia' of Carex Buchananii, beginnen al vroeg in het voorjaar te groeien en blijven half of geheel wintergroen. Andere soorten siergrassen beginnen pas te groeien als de temperatuur wat is opgelopen en blijven ook mooi als het wat warmer en droger is. Mooie voorbeelden zijn Molinia en Pennisetum.

Wanneer moet je siergrassen snoeien?

Snoei siergrassen niet in het najaar. Het silhouet van grassen is bijzonder knap in de winterperiode, vooral met een laagje rijm. Snoei je siergras dus pas in het voorjaar terug tot ongeveer 10 cm. De groei komt dan ook eerder op gang. Groenblijvende siergrassen zoals Carex en Festuca moet je niet snoeien.

Vaste planten

Vaste planten zijn planten waarvan de wortels ondergronds de winter overleven. Als we kijken naar de planten boven de grond, bestaan er zowel winterharde vaste planten, die hun blad behouden, als planten die afsterven tijdens de herfst. En dan zijn er ook nog planten, zoals de Helleborus, die zelfs in de winter bloeien. Vaste planten komen het meest voor in borders.

3 soorten borders: met bladplanten, schaduwplanten of met veel bloei

Een mooie border geeft meteen sfeer aan je tuin. Ga je voor een border met bladplanten of schaduwplanten? Of eentje met veel bloei? Of misschien wel een combinatie? Een border aanleggen biedt allerlei mogelijkheden en trekt op een heel natuurlijke manier vogels, vlinders en bijen aan. Dat zorgt voor een goede biodiversiteit in je tuin.

Een border met bladplanten

Een plant staat altijd langer in blad dan in bloei. Wil je graag veel en lang groen in je tuin? Dan is een border met bladplanten dus een goede keuze. Je kan naar hartenlust experimenteren met verschillende vormen, maten en kleuren.

  • Hosta ‘Blue Angel’, ‘Golden tiara’ en ‘Krossa regal’ houden van een zonnige plek. De forse bladplant ‘Big Daddy’ verkiest schaduw.
  • Petasites hybridus (groot hoefblad) heeft een knap, grijsgroen blad. Heeft voldoende ruimte nodig.
  • Van geel, rood tot bijna zwart en prachtig gemarmerd, er is altijd wel een Heuchera die in je tuin past. Vraagt weinig onderhoud.
  • Pachysandra terminalis combineert mooi met varens en hosta. ‘Variegata’ heeft een bont blad.
  • Darmera peltata heeft een groot, bijna rond blad. Lila bloemtuilen op hoge stelen. Knip terug na de winter.

Een border met schaduwplanten

Kan ik wel een border aanleggen als ik niet veel zon in m’n tuin heb? Zeker en vast! Door met leuke schaduwplanten te werken kan je ook genieten van een mooie border in je tuin.

  • Zenegroen (Ajuga) heeft een opvallend blad. Ook mooi in de winter. Draagt violetblauwe bloemen van mei tot juni.
  • Varens en hosta hebben geen zon nodig.
  • Zwenkgras (Festuca gautieri) is een grijszilver siergras met een exotische uitstraling.
  • Zegge (Carex) heeft mooie opvallende bladeren. Groene, gele en bonte varianten.

Een border met veel bloei

Hou je van veel bloei in je tuin? Kies dan planten met een lange en weelderige bloei. Merk je na een tijdje dat er enkele lege plekken in je border zijn? Die kan je altijd opvullen met eenjarige planten en bollen.

 

  • Pioenen of pioenrozen (Paeonia) behoren tot de mooiste vaste planten met bloemen. Het zijn eigenlijk geen echte rozen, maar lang levende vaste planten met roosachtige bloemen en een prachtig blad. Laat de knolvormige wortels, eenmaal geplant, met rust. Zowel enkel- als dubbelbloemige rassen.
  • De vasteplantsoorten van het geslacht salie (Salvia) hebben een lange en rijkelijke bloei met mooi openstaande bloeiaren. Wisselen in hoogte van 15 tot 100 cm. Heel bekend zijn de Salvia nemorosa-cultivars zoals ‘Ostfriesland’ en ‘Mainacht’ die in blauwviolette tinten bloeien. Ook de geurende violette bloemen van de muskaatsalie (S. sclarea) zijn een aanrader.
  • Ooievaarsbek (Geranium) is een geslacht van meer dan 300 soorten. Sterke en rijkelijke vaste planten met bloemen die voornamelijk in roze, lila en blauwe bloemkleuren te verkrijgen zijn.

Vijverplanten

Een vijver is een zegen voor de biodiversiteit. Vogels en zoogdiertjes komen er drinken, kikkers en insecten leggen er hun eitjes in, libellen jagen er op muggen… Kortom, een vijver zorgt voor leven in de brouwerij! Ideaal is een vijver die voor een derde bedekt of beplant is. Ga voor voldoende variatie en combineer de verschillende soorten vijverplanten. Zo kan je het onderhoud van de vijver beperken.

Moeras- en oeverplanten

Moeras- en oeverplanten staan net over de vijverrand, in het moerasgedeelte of de natte oever. Ze zorgen voor een mooie overgang tussen de rand van je vijver en de rest van de tuin. Enkele aanraders: 

 

  • Kalmoes: ook wel zwanenbrood genoemd. Dit is een winterharde moerasplant die tot 20 cm diep en 80 cm hoog groeit.  
  • Snoeikruid: deze plant heeft langwerpige bladeren en bloeit met aren in de late zomer en herfst. Afhankelijk van de cultivar bloeit snoeikruid met paarse, roze, witte, ... bloemen.
  • Lidodde: kenmerkende bruine sigarenbloemen en een lang, grasachtig blad. Plant ze in een gesloten bak om het woekeren tegen te gaan.

Waterplanten

Waterplanten of hydrofyten wortelen in de vijveraarde. Deze vijverplanten stelen de show met hun drijvende bladeren en bloemen. Een waterplant is niet alleen mooi, maar ook nuttig. Hij zorgt voor schaduw en voorziet een schuilplaats voor allerlei beestjes. Het meest bekend zijn de lelieachtigen zoals de waterlelie. Dit is dan ook een van de waterplanten die wij aanraden. 

  • Waterlelie: dit is een van de meest populaire vijverplanten omwille van hun prachtige bloemen. De spitse of afgeronde bloembladen zijn te vinden in verschillende kleuren zoals roze, rood, wit, violet of geel. Tip: behandel de jonge planten met voorzichtigheid want ze kunnen kwetsbaar zijn. Laat ze bij het planten ook niet meteen in het diepe water zakken. Laat de plant elke week aan iets dieper water wennen.
  • Watergentiaan: deze waterplant lijkt op de waterlelie maar er zijn enkele duidelijke verschillen. De bloemen, meestal geel maar soms wit, hebben duidelijke gekartelde kroonbladeren. Opvallend: het zijn eendagsbloemen. Na een dag trekt deze plant terug in het water, maar stuurt hij ook nieuwe knoppen naar boven. De watergentiaan bloeit in de zomer, van juli tot augustus.
  • Lotus: een bloem met religieuze betekenis en symboliek in het hindoeïsme en boeddhisme. Deze bloem groeit (bijna) niet in Europa maar omwille van zijn schoonheid mocht deze toch niet in het rijtje ontbreken.
  • Gele plomp: familie van de waterlelie. Een plant met vijf à 6 kelkbladen en een gele bloem. 

Zuurstofplanten

Zuurstofplanten zijn onmisbaar voor een gezonde vijver. De meeste zijn ondergedoken waterplanten. Dit type vijverplanten zorgt voor zuurstof in het water en verhindert de groei van algen. De volgende zuurstofplanten zijn uitstekende planten om mee te beginnen: 

  • Fonteinkruid: bloeit van juni tot september en heeft geelgroene tot groenbruine kleine aren die boven het water uitsteken. Er bestaan verschillende soorten fonteinkruid zoals glanzend, drijvend, dichtbladig, ... Een of ander fonteinkruid is onmisbaar als zuurstofplant in de vijver.
  • Waterpest: groeit zeer snel. De blaadjes staan dicht op elkaar op een stengel die verschillende meter lang kan worden.
  • Hoornblad: ook deze groeit snel. Hoornblad geeft veel zuurstof af en leeft van hetzelfde voedsel als algen. Deze zuurstofplant is gevorkt en bestaat uit veel dunne "naalden"

 Drijfplanten

 

Drijfplanten vragen weinig onderhoud. Deze drijvende waterplanten hangen met hun wortels in het water en nemen daaruit voedingsstoffen op.